मी आठवीत असताना, आमच्या भारत चिल्ड्रेन्स अकॅडेमी मध्ये आमच्या प्रिंसिपल गोरे सरानी एक छोटीशी लायब्ररी चालू केली होती. नवीन नवीन इंग्लिश, मराठी, व हिंदी भाषेतली वेगवेगळ्या विषयांची, म्हणजे कथा, कादंबऱ्या, कविता, आणि झालेच तर सामान्य ज्ञानाची अशी पुस्तके आणली होती. लहानपणी वाचायची दांडगी हौस. त्यामुळे लगेच उड्या मारत ती पुस्तके घ्यायला तयार होतो.
जरी इंग्रजी माध्यमातून शिकत असलो तरी घरी पहिल्यापासून आई खूप मराठी पुस्तके वाचायची आणि माझ्यासाठी आणायची. त्यामुळे बरीच मराठी पुस्तके कथा कादंबऱ्या वाचायची आवड वाढली होती. आठवी पर्यंत बाबासाहेब पुरंदर्यांचे "राजा शिवछत्रपती", शिवाजी सावंतांचे "मृत्युंजय" "छावा", रणजित देसाईंचे "श्रीमान योगी" "राधेय" "स्वामी" अशी सगळी पुस्तके वाचून झालीच होती, शिवाय वपु, पुलं यांचीही जी मिळाली ती सर्व पुस्तके वाचली होती. त्यामुळे लायब्ररीच्या सर्व पुस्तकात पहिल्यावेळेसच नाथ माधवांचे सोनेरी टोळी हे पुस्तक सारखे खुणावत होते. पण त्याऐवजी माझ्या हातात आमच्या क्लास टीचरनी ठेवले सर ऑर्थर कॉनन डॉयल यांचे "The Hound of Baskervillles" जरी इंग्रजी माध्यमात शिकत असलो तरी अभ्यासा व्यतिरिक्त इंग्लिश भाषेतले वाचन फारसे वाचले न्हवते. पण शिक्षकांनी दिल्यानंतर आणि मुद्दाम वाचून बघ हे सांगितल्यानंतर काही उपाय न्हवता.
पुस्तक घरी घेऊन आलॊ आणि वाचायला सुरुवात केली, काहीशा नाखुशीनेच. पहिला Chapter आहे " शेरलॉक होल्म्स " आणि पहिल्या पानांतच शेरलॉकने मला संपूर्णपणे गुंतवून टाकले आणि मला आजही आठवते आहे की ते सगळे पुस्तक मी २ दिवसात संपवून टाकले. ह्यात शाळा, खेळ आणि झोप हे सर्व धरून मी दोन दिवसात ते संपवले आणि माझी एका अतिशय बुद्धिमान अशा एका व्यक्तिमत्वाशी कायमची ओळख झाली. त्याच्यानंतर मला शाळेत काही शेरलॉक होल्म्स ची इतर काही पुस्तके मिळाली नाहीत. पण दहावी झाल्यावर मी पुण्यात शिकायला आल्यावर हळू हळू त्याच्या दुसऱ्या कथा, कादंबऱ्या वाचायला मिळाल्या. आणि शेरलॉक हे व्यक्तिमत्व कायम कोरून राहिले. मनाच्या पटलावर ते एक अजरामर व्यक्तिचित्रण राहिले. त्याच्यानंतर अनेक डिटेक्टिव्ह कथा कादंबऱ्या वाचल्या पण आजही लक्षात राहिले तो म्हणजे शेरलॉक होल्म्सचं.........
आज ह्याची अचानक आठवण का व्हावी? कारणही तसेच घडले. आज लहानपणा पासून मनाच्या कोंदणात असलेल्या त्या जगप्रसिद्ध पत्त्यावर भेट द्यायचे भाग्य लाभले. 221B Baker Street..... लंडनमधील जगविख्यात पत्ता.
त्याच जगप्रसिद्ध पत्त्यावर शेरलॉक होल्म्स Museum असून एका काल्पनिक पात्राची त्या घरामध्ये तयार केलेल्या कपडे, त्याची खोली, Dr वॉटसन ची खोली, त्यांनी वापरलेले सामान ह्या सर्वांची ते चार खोल्यांचे Museum आहे.
एका काल्पनिक व्यक्तिरेखेच्या काल्पनिक कथांमधील त्या वस्तू एका वेळेस तो खरंच होता आणि तो जिवंत होता असा आभास निर्माण करतात. त्याच्या कथा जर तुम्हाला आठवत असतील तर त्या सगळ्या गोष्टी खूप ओळखीच्या वाटतात.
एक अविस्मरणीय अनुभव
